Nấm lưỡi hay còn gọi là tưa lưỡi ở trẻ là những mảng màu trắng đục xuất hiện ở niêm mạc miệng, đặc biệt là trên bề mặt lưỡi trẻ nhỏ. Giai đoạn đầu có thể không nghiêm trọng nhưng nếu không được điều trị, nó có thể lây lan và ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của trẻ nhỏ. Vậy cha mẹ đã biết dấu hiệu của trẻ bị nấm lưỡi và cách điều trị chưa? Nếu chưa, hãy cùng Phòng Khám Bác Sĩ tìm hiểu thông qua bài viết dưới đây nào!
Nội dung bài viết
Nấm lưỡi là gì?
Nấm lưỡi (hay tưa lưỡi) là bệnh thường gặp ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ dưới 1 tuổi. Biểu hiện thường thấy là trên lưỡi của bé xuất hiện các bợn màu trắng phủ lên bề mặt và khiến trẻ bị đau, khó nuốt thức ăn. Bệnh này làm bé biếng ăn, ảnh hưởng đến khả năng miễn dịch, chữa lâu khỏi và ảnh hưởng đến sự phát triển lâu dài của trẻ.
Những dấu hiệu nhận biết trẻ bị nấm lưỡi
Trẻ nhỏ bị nấm lưỡi thường có các biểu hiện sau:
- Trẻ bỏ bú, biếng ăn, quấy khóc liên tục do đau rát ở lưỡi.
- Đầu lưỡi đỏ, lưỡi bắt đầu bị loang lổ, xuất hiện các mảng trắng trên bề mặt lưỡi trẻ. Chúng bám chắc vào niêm mạc lưỡi và khó làm sạch.
- Trẻ bú mẹ có thể làm mẹ bị nhiễm nấm gây đầu vú đỏ, ngứa, bong tróc trên đầu núm vú, đau rát mỗi khi cho con bú.
- Trẻ có cảm giác đau rát lưỡi, gai lưỡi sưng đỏ. Môi và da miệng trẻ trở nên khô và có thể sẽ xuất hiện vết nứt ở khóe miệng.
- Hơi thở trẻ có mùi hôi do chất thải của nấm tiết ra.
- Nghiêm trọng hơn là bé có thể bị sốt do nhiễm trùng.
Hình ảnh trẻ bị nấm miệng cho ba mẹ dễ nhận biết
Nguyên nhân dẫn tới trẻ bị nấm lưỡi
Trẻ bị nấm lưỡi do nấm Candida Albicans
Nguyên nhân chính dẫn đến bệnh nấm lưỡi ở trẻ là do nấm Candida Albicans. Nấm này vốn kí sinh trong khoang miệng trẻ và đều có ở 0,5-20% trẻ em khỏe mạnh. Khi gặp điều kiện thuận lợi, chúng sẽ phát triển nhanh chóng và làm cho trẻ bị nấm lưỡi.
Trẻ bị nấm lưỡi do từ nguồn bên ngoài
Trẻ có nguy cơ nhiễm nấm lưỡi khi suy giảm những yếu tố bảo vệ cơ thể trẻ hoặc có thể bị lây nhiễm từ nguồn bên ngoài:
- Sử dụng kháng sinh quá thường xuyên: Kháng sinh sử dụng nhiều sẽ tiêu diệt vi khuẩn có lợi ở miệng, tạo cơ hội cho nấm phát triển làm mất cân bằng hệ vi sinh khiến trẻ bị nấm lưỡi.
- Sử dụng thuốc Corticoid: Sử dụng thuốc Corticoid dạng hít khi dự phòng, điều trị hen suyễn, viêm mũi dị ứng…Tác dụng phụ của nó gây ức chế miễn dịch gây nên bệnh nấm lưỡi.
- Trẻ có hệ thống miễn dịch kém: Vì trẻ đáng con nhỏ nên hệ thống miễn dịch chưa hoàn thiện khiến nấm lưỡi có cơ hội xâm nhiễm và phát triển nhanh chóng, nhất là đối với trẻ yếu, không khỏe mạnh.
- Mẹ bị nhiễm nấm sinh dục: Trẻ bị nấm lưỡi có thể là do người mẹ bị nhiễm nấm sinh dục trong khi mang thai và chuyển dạ nhưng chưa được điều trị dứt điểm. Song, trong quá trình mang thai và chuyển dạ, trẻ có thể bị lây nhiễm nấm Candida từ âm đạo của mẹ.
- Bú sữa bình hoặc dùng chung đồ dùng với trẻ bị nhiễm nấm thường xuyên: Trẻ có thói quen ngậm mút đồ vật khiến vi nấm bám lại và xâm nhập vào miệng trẻ không mắc bệnh. Đây là một nguy cơ nhiễm bệnh nấm lưỡi ở trẻ mà mẹ nên chú ý.
Cách chữa trị bệnh nấm lưỡi cho trẻ hiệu quả
Đối với trẻ sơ sinh
Việc điều trị nấm lưỡi ở trẻ sơ sinh còn bú mẹ cần được tiến hành ở cả trẻ và mẹ để tránh tái phát nhiễm trùng. Thuốc kháng nấm nhẹ sẽ được chỉ định cho trẻ và kem bôi chống nấm ở vú cho mẹ. Đối với trẻ bú bình, các dụng cụ bao gồm bình sữa, núm vú và các bộ phận của máy hút sữa cần được tháo rời và rửa sạch với nước và giấm. Ngoài ra, cần thực hiện chăm sóc và đánh tưa cho trẻ bị bệnh nấm lưỡi như sau:
Đặt bé nằm ngửa rồi phụ huynh rửa tay thật sạch, dùng một miếng gạc vải sạch và mềm để quấn vào đầu ngón trỏ. Sau đó, dùng ngón trỏ lấy thuốc chống nấm được bác sĩ kê đơn rồi đưa vào miệng trẻ, lau nhẹ nhàng, cẩn thận 1 lần từ trong ra ngoài bề mặt của lưỡi.
Có thể làm lại thêm 1 lần nữa nếu thấy bề mặt lưỡi chưa sạch. Cần thực hiện các động tác nhẹ nhàng và dứt khoát để tránh làm trẻ bị sặc, ngạt.
Đối với trẻ nhỏ
Với mức độ nhẹ, có thể dùng thuốc xịt chống nấm và thuốc súc miệng để giảm tình trạng nhiễm trùng do nấm gây ra. Bên cạnh đó, kết hợp dùng sữa chua hoặc viên nang acidophilus để khôi phục hệ vi khuẩn khỏe mạnh của cơ thể.
Dùng nước muối để trị
Nước muối sinh lý tác dụng diệt khuẩn tốt, sát trùng tốt, giúp làm sạch khoang miệng, loại bỏ vi khuẩn, nấm ký sinh gây bệnh nấm lưỡi cho bé
Chuẩn bị 10ml dung dịch nước muối sinh lý 0.9%. Sau đó, lấy băng gạc thấm vào dung dịch nước muối và rơ nhẹ nhàng trên lưỡi cho trẻ. Nếu không có nước muối sinh lý, mẹ có thể pha theo tỉ lệ 1:2 muối trắng và nước.
Dùng baking soda
Baking soda có khả năng đánh bật các mảng bám, thức ăn thừa trên lưỡi từ đó loại bỏ nguồn thức ăn và bệnh nấm lưỡi ở trẻ. Baking soda có khả năng tiêu diệt nấm vốn phát triển tốt trong môi trường axit. Mẹ hãy pha ½ thìa cà phê baking soda với khoảng 100ml nước ấm rồi dùng gạc thấm vào dung dịch và rơ nhẹ nhàng lưỡi cho trẻ bị nấm lưỡi.
Ăn sữa chua
Sữa chua bổ sung lợi khuẩn làm cân bằng hệ vi khuẩn, đẩy lùi sự phát triển của nấm, cải thiện tình trạng nấm lưỡi ở trẻ. Cho trẻ ăn hoặc uống trực tiếp vài lần một ngày để trị nấm lưỡi.
Dùng lá trà xanh
Lá trà xanh có công dụng diệt nấm, kháng khuẩn tốt trong việc điều trị trẻ bị nấm lưỡi. Tinh chất trong trà xanh có khả năng tiêu diệt một số vi khuẩn, vi nấm.
Cách sử dụng lá trà xanh trị nấm lưỡi: mẹ chuẩn bị 1 nắm trà xanh và rửa thật sạch. Sau đó, cho vào nồi đun sôi với 1 ít muối và để nguội, chiết lấy nước trà. Một lần nữa dùng gạc rơ lưỡi thấm vào nước trà và rơ nhẹ nhàng lưỡi cho trẻ.
Dùng lá hẹ
Lá hẹ được ví như “kháng sinh thực vật” có tác dụng diệt khuẩn kháng nấm đảm bảo an toàn khi điều trị bệnh nấm lưỡi ở trẻ. Xay nhỏ nắm lá hẹ đã rửa sạch với khoảng 50ml nước, đun sôi để nguội và lọc lấy dịch chiết. Tiếp đó lại dùng gạc rơ lưỡi thấm vào dịch chiết rồi rơ nhẹ nhàng lưỡi cho bé.
Khi nào thì nên đưa trẻ đi khám bác sĩ
Trong trường hợp trẻ bị nhiễm nấm nặng và dùng các phương pháp trên không hiệu quả thì mẹ cần đưa trẻ đến gặp bác sĩ để được tư vấn và điều trị. Các thuốc thường được bác sĩ chỉ định dùng cho trẻ như thuốc trị nấm lưỡi Nystatin, thuốc trị nấm lưỡi Miconazole, thuốc trị nấm lưỡi Fluconazole đều có tác dụng toàn thân hoặc tại chỗ.
Phòng ngừa bệnh nấm lưỡi ở trẻ em
Trẻ sơ sinh
Trẻ em, đặc biệt là trẻ sơ sinh khi mắc bệnh nấm lưỡi và không được điều trị, chăm sóc kỹ lưỡng rất ảnh hưởng đến sức khỏe của bé. Vì vậy, cha mẹ cần lưu ý những điều sau đây:
- Không hôn trẻ bằng miệng để tránh lây lan vi khuẩn, nấm cho trẻ.
- Mẹ cần lau sạch ngực bằng khăn sạch và ấm trước cũng như sau khi cho trẻ bú.
- Vệ sinh đồ chơi của trẻ bằng xà phòng diệt khuẩn và nước nóng, phơi khô hoặc để ráo trước khi đưa cho trẻ.
Trẻ nhỏ và người lớn
Để phòng ngừa mắc bệnh nấm lưỡi ở trẻ em và người lớn, cần chú ý:
- Giữ gìn vệ sinh răng miệng bằng cách sử dụng nước muối sinh lý hoặc nước súc miệng để sát khuẩn, đồng thời cân bằng độ ẩm trong miệng, lưỡi nhưng không được lạm dụng trong thời gian dài.
- Từ bỏ những thói quen nguy hại, ảnh hưởng đến sức khỏe răng miệng như uống rượu bia, hút thuốc lá, hay dùng chất kích thích.
- Chế độ ăn uống cần đầy đủ chất dinh dưỡng, kết hợp với luyện tập thể thao điều độ để tăng cường hệ miễn dịch cho cơ thể.
- Không sử dụng chung đồ dùng sinh hoạt cá nhân hoặc tiếp xúc trực tiếp với người bị bệnh nấm lưỡi cũng như các loại nấm gây bệnh khác để tránh lây nhiễm nấm.
- Nếu có kế hoạch mang thai, cần điều trị bệnh nấm âm đạo trước vì trong quá trình mang thai và sinh con có thể lây truyền nấm sang trẻ gây bệnh nấm lưỡi.
- Ngay khi phát hiện bị bệnh nấm lưỡi, trẻ em và người lớn cần được thăm khám và điều trị cụ thể, tránh để nấm lan xuống họng, thực quản, hệ tiêu hóa và các nội tạng khác ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.
Lời kết
Thông qua bài viết này, các bậc cha mẹ đã xác định rõ những dấu hiệu khi trẻ bị nấm lưỡi. Từ đó, cha mẹ có thể quan sát và nhận ra rõ tình trạng nấm lưỡi của con để tìm ra cách điều trị phù hợp nhất cho con mình. Tùy vào mức độ nặng nhẹ mà cha mẹ có thể tự điều trị tại nhà hoặc cho trẻ khám bệnh và uống thuốc.
