Tuy là bệnh thường gặp nhưng zona ở trẻ nhỏ hoàn toàn có thể phòng ngừa và điều trị một cách nhanh chóng và hiệu quả. Việc hiểu biết về bệnh sẽ giúp các bậc phụ huynh rút ngắn được thời gian chữa trị cho con. Phòng Khám Bác Sĩ sẽ cung cấp thông tin bệnh zona là gì? Trẻ bị zona mẹ nên bôi thuốc gì cho hiệu quả qua bài viết dưới đây.
Nội dung bài viết
Zona là gì?
Virút varicella zoster gây bệnh thủy đậu ở trẻ em, sau đó nằm yên trong hạch rễ thần kinh hàng chục năm, khi có cơ hội sẽ gây bệnh zona. Nếu làm phản ứng huyết thanh thì có khoảng 90% người lớn có virút varicella zoster, nhưng chỉ có khoảng 0,15 – 0,3% mắc bệnh zona, hàng năm có thêm 0,2% người mắc mới. Người lớn có nguy cơ mắc bệnh cao hơn người trẻ. Với người trẻ, bệnh thường lành tính, ít khi để lại di chứng. Ở người lớn, bệnh thường nghiêm trọng, dễ để lại di chứng.
Bệnh zona có nguy cơ lây khá cao. Người chưa từng bị thủy đậu hay chưa tiêm ngừa thủy đậu có thể bị thủy đậu khi tiếp xúc với bệnh nhân zona. Zona thường kéo dài từ 2 – 4 tuần và sẽ tự biến mất. Tuy nhiên, cần lưu ý là bệnh này chỉ xảy ra ở những người đã từng bị thủy đậu.
Các triệu chứng thường gặp khi trẻ bị bệnh zona
Biểu hiện đặc trưng khi trẻ mắc bệnh zona là các mụn nước mọc thành chùm trên nền da có màu đỏ hoặc hồng và thường chỉ xảy ra ở một nửa bên của cơ thể như một bên mặt, dọc theo một bên thân mình. Ban đầu trẻ mắc bệnh zona sẽ có cảm giác ngứa râm ran, sau đó là đau. Các triệu chứng thường gặp của bệnh zona là:
- Sốt cùng với sự xuất hiện của các mụn nước, tập trung thành chùm.
- Trẻ đang khỏe mạnh bỗng nhiên bị sốt cao và xuất hiện vết rộp tại một vị trí nào đó của cơ thể có
- Trẻ bỏ ăn, quấy khóc; lúc này cơ thể trẻ có thể bị yếu đi nên trẻ thường không muốn ăn cũng như luôn khó chịu nên quấy khóc nhiều.
- Khi những mụn nước có hiện tượng lan rộng, trẻ sẽ bị đau rát khó chịu.
Nguyên nhân gây bệnh zona ở trẻ nhỏ
Trước khi tìm hiểu trẻ bị zona nên bôi thuốc gì, hãy cùng tìm hiểu những nguyên nhân gì có thể khiến trẻ mắc bệnh zona.
Bệnh zona là do virus varicella zoster gây ra, đây cũng là virus gây ra bệnh thủy đậu và cũng có liên quan đến virus herpes gây mụn rộp sinh dục và lở miệng. Virus này tấn công cả trẻ em và người lớn, người chưa được tiêm ngừa thủy đậu, người mới hồi phục sau cơn bệnh hoặc có tình trạng bệnh ảnh hưởng đến hệ miễn dịch.
Đối với trẻ đã bị thủy đậu, nguyên nhân khiến virus này tái hoạt động vẫn chưa được xác định. Tuy nhiên, tình trạng này hiếm khi xảy ra với trẻ dưới 3 tuổi.
Nguyên nhân gây ra zona thần kinh là do virus Varicella zoster tái hoạt động trở lại. Ở người mắc thủy đậu đã khỏi bệnh, một số lượng virus vẫn tồn tại ở các hạch thần kinh cảm giác nhưng không hoạt động. Khi gặp điều kiện thuận lợi, virus sẽ tái hoạt động trở lại và gây ra bệnh zona. Sau đây là những yếu tố tạo điều kiện cho virus hoạt động trở lại:
- Hệ miễn dịch bị suy giảm: suy giảm về thần kinh và thể lực ở người già, người sử dụng thuốc ức chế miễn dịch, mắc bệnh về máu hoặc đái tháo đường,…
- Bệnh tạo keo: lupus ban đỏ.
- Căng thẳng thần kinh, stress.
Virus không chỉ gây tổn hại thần kinh mà còn lan truyền ngược đến da, niêm mạc. Đến đây, virus gây tổn thương dạng ban đỏ, mụn nước rất đau đớn và dễ gây nhiễm trùng.
Trẻ bị zona bôi thuốc gì?
Bệnh zona làm cho trẻ cảm thấy đau rát, không thoải mái và có khả năng lây nhiễm. Vì vậy cần cho trẻ đi khám kịp thời và điều trị đúng hướng ngay từ ban đầu để rút ngắn thời gian chữa trị.
Trẻ mắc bệnh zona do hệ miễn dịch và sức đề kháng còn kém nên bệnh sẽ có những tiến triển khó lường và phức tạp. Do vậy việc phát hiện sớm và chữa trị cho trẻ kịp thời sẽ giúp giảm đáng kể nguy cơ biến chứng.
Đối với những cha mẹ lần đầu tiên gặp phải tình trạng này chắc hẳn sẽ rất lo lắng. Cha mẹ sẽ bối rối, không biết trẻ bị zona bôi thuốc gì hay cách chữa zona cho trẻ như thế nào là an toàn và hiệu quả nhất. Khi đối mặt với tình trạng này tốt nhất cha mẹ nên đưa trẻ đến bệnh viện để được bác sĩ chuyên khoa thăm khám và điều trị tránh tình trạng bệnh ngày càng nghiêm trọng, tăng độ nguy hiểm và biến chứng của bệnh.
Bôi thuốc cho trẻ khi trẻ bị zona là một phương pháp điều trị phổ biến và dễ thực hiện. Dưới đây là một số thuốc bôi da dành cho người bị zona:
1. Xanh methylen (milian)
Xanh methylen hay dung dịch milian thường được sử dụng để vệ sinh các tổn thương trên bề mặt da. Dung dịch này có khả năng tiêu diệt nhiều loại vi khuẩn, virus gây bệnh, ngăn ngừa nhiễm trùng. Ngoài tác dụng điều trị cho trẻ bị zona thần kinh, dung dịch xanh methylen còn được dùng để rửa sạch vết thương trong nhiều bệnh da liễu khác như: thủy đậu, chốc lở, tay chân miệng, nhiễm herpes,…
Cách sử dụng: Bôi trực tiếp lên vết thương. Ngày sử dụng từ 2 – 3 lần.
Ưu điểm:
- Giá thành rẻ.
- Nhẹ dịu với da, không gây xót, kích ứng
Nhược điểm:
- Khả năng kháng khuẩn trung bình, không hiệu quả đối với vết mụn đã vỡ nước hoặc nhiễm trùng nặng.
- Làm da có màu, khó quan sát tình trạng vết thương và làm bẩn quần áo.
2. Thuốc tím
Thuốc tím là Kali pemanganat (KMnO4). Nhờ vào đặc tính oxy hóa mạnh nên có thể tiêu diệt một số loại vi khuẩn. Do vậy, các mẹ thường sử dụng thuốc tím để bôi vết thương ngoài da trong trường hợp bé bị zona thần kinh, thủy đậu, chốc,…
Ưu điểm:
- Thông dụng, rẻ tiền, dễ mua.
Nhược điểm:
- Khả năng kháng khuẩn yếu, kém hiệu quả với một số virus và nấm.
- Dễ gây kích ứng, xót da nếu sử dụng trên vết thương hở hoặc mụn nước đã vỡ.
- Dung dịch bị oxy hóa nhanh, thay đổi màu sắc và gây khó khăn khi quan sát tình trạng tổn thương.
3. Hồ nước
Hồ nước có thành phần chính là oxyd kẽm được bào chế dưới dạng hỗn dịch. Oxyd kẽm có khả năng ngăn chặn hình thành màng sinh học của vi khuẩn, từ đó giúp ngăn cản sự phát triển của chúng. Đồng thời, hoạt chất này còn có tác dụng làm se da và giảm ngứa đối với những mụn nước zona thần kinh.
Ưu điểm:
- Giá thành rẻ
- Thành phần an toàn, lành tính cho cả phụ nữ có thai và trẻ sơ sinh.
Nhược điểm:
- Khả năng kháng khuẩn kém, chỉ dùng tốt trong trường hợp bệnh ngoài da nhẹ.
- Không thể dùng cho vết thương nặng, mụn nước đã vỡ và các vết loét sâu.
4. Castellani
Thuốc bôi Castellani bao gồm các thành phần như: Fuchsin basic, acid boric và phenol có khả năng tiêu diệt một số loại vi khuẩn như tụ cầu, liên cầu và một số loại nấm. Resorcinol giúp làm giảm ngứa da. Ngoài ra còn có cồn, aceton.
Thuốc bôi này được sử dụng để điều trị tổn thương ngoài da do nấm gây ra: nấm kẽ, nấm móng, hắc lào, lang ben. Vệ sinh mụn nước thủy đậu, chốc lở và zona.
Cách sử dụng: Bôi ngày 2 – 3 lần tùy vào tình trạng tổn thương.
Lưu ý: Không bôi lên những vùng da nhạy cảm như mắt, miệng, bộ phận sinh dục.
Ưu điểm:
- Có tác dụng kháng khuẩn tốt
- Làm mềm da và chống ngứa
Nhược điểm: Có thể gây dị ứng như nóng rát, mẩn ngứa, nổi mề đay.
5. Chlorhexidine
Chlorhexidine là một dung dịch có tính kháng khuẩn mạnh và an toàn đối với cả trẻ em. Dung dịch này được sử dụng để vệ sinh vết thương ở trẻ bị zona thần kinh và phòng ngừa nhiễm trùng.
Ưu điểm:
- Dung dịch ít hấp thu qua da nên ít gây tác dụng phụ toàn thân.
- Khả năng kháng khuẩn khá tốt
Nhược điểm:
- Chỉ có tác dụng trong thời gian ngắn, có thể gây xót da khi sử dụng.
- Chỉ sử dụng cho tổn thương nhẹ, mụn nước chưa bị vỡ.
Lưu ý: Tránh dùng cùng lúc với xà phòng vì có thể xuất hiện kích ứng da, không được dùng cùng dung dịch kháng khuẩn có chứa dẫn xuất anion.
6. Thuốc mỡ Acyclovir điều trị zona ở trẻ
Acyclovir là loại thuốc đã được nghiên cứu có khả năng ức chế virus varicella zoster. Sau khi bôi lên da, acyclovir ngăn cản tổng hợp DNA của virus. Từ đó, thuốc ức chế sự nhân lên của virus nhưng không gây ảnh hưởng tới các tế bào khác.
Công dụng chính:
- Điều trị herpes ở môi và sinh dục.
- Điều trị thủy đậu, zona thần kinh.
Cách dùng: Bôi 4 – 5 lần/ngày, mỗi lần bôi cách nhau 4 giờ. Mỗi đợt điều trị kéo dài liên tục trong 5 ngày. Nếu vết thương chưa khỏi hẳn, bệnh nhân có thể bôi thuốc thêm 5 ngày tiếp theo.
Ưu điểm: Giá thành rẻ, cách dùng tiện lợi.
Nhược điểm: Có thể gây tác dụng phụ như nóng rát, ban đỏ xuất hiện tại vị trí bôi thuốc.
Lưu ý: Chỉ sử dụng khi có hướng dẫn của bác sĩ hoặc dược sĩ. Người bệnh cần bôi đúng liều lượng và đủ thời gian điều trị để đạt được hiệu quả tốt nhất.
7. Dùng thuốc mỡ kháng sinh khi trẻ bị zona
Các vết thương zona thần kinh rất dễ bị nhiễm khuẩn. Vì vậy, bác sĩ có thể kê thêm thuốc mỡ kháng sinh cho bệnh nhân để ngăn ngừa vết thương bị nhiễm trùng.
Các loại thuốc mỡ kháng sinh thường được dùng là neomycin, polymyxin, mupirocin hay sulfadiazine bạc.
Cách dùng: Bôi ngày 2 – 3 lần. Thời gian điều trị bệnh có thể kéo dài từ 7 – 10 ngày.
Bệnh nhân không được tự ý sử dụng thuốc mỡ kháng sinh khi không có sự chỉ dẫn từ bác sĩ. Trong thời gian sử dụng nếu gặp các triệu chứng dị ứng như mẩn ngứa, ban đỏ, người bệnh cần tới ngay cơ sở y tế thăm khám và được xử lý kịp thời.
Cách phòng ngừa bệnh zona ở trẻ
Ngoài tìm hiểu thông tin trẻ bị zona nên bôi thuốc gì, các mẹ cũng nên biết cách giúp trẻ phòng ngừa bệnh zona bởi phòng bệnh hơn chữa bệnh.
Hiện nay, vẫn chưa có loại vắc xin đặc trị để tiêm ngừa bệnh zona cho trẻ nhỏ. Tuy vậy cha mẹ có thể cho trẻ đi tiêm ngừa thủy đậu, để giảm thiểu nguy cơ bị nhiễm virus gây bệnh zona.
Nên giữ cho trẻ tránh xa những đối tượng đang bị bệnh zona thần kinh, không cho trẻ tiếp xúc trực tiếp với người bệnh là cách tốt nhất để trẻ không bị lây nhiễm.
Nên chủ động phòng bệnh và đưa trẻ đến ngay cơ sở y tế khi có dấu hiệu bệnh để được chẩn đoán cũng như đưa ra phương pháp điều trị chính xác và hiệu quả nhất.
Lời kết:
Trên đây là thông tin trẻ bị zona nên bôi thuốc gì. Tóm lại trẻ nhỏ bị bệnh zona có thể để lại những di chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng tới sức khỏe và cả ngoại hình của bé về sau. Hy vọng qua bài viết Phòng Khám Bác Sĩ đã cung cấp trên đây, cha mẹ đã phần nào hiểu được bệnh zona là gì? Trẻ bị zona mẹ nên bôi thuốc gì cho hiệu quả.
