Có thể nói một trong những căn bệnh lây qua đường tình dục khiến nhiều người lo lắng nhất đó là HIV. Nó không chỉ để lại những đau đớn về thể xác mà còn khiến con người ta mất tinh thần. Vậy làm sao để biết mình đã bị lây nhiễm và cách nào để ngăn ngừa cũng như điều trị hiệu quả? Phòng Khám Bác Sĩ sẽ thông tin tới bạn đọc một số dấu hiệu nhiễm HIV sau 2-4 tuần nhé.
Nội dung bài viết
HIV là gì?
HIV là hội chứng gây suy giảm miễn dịch ở người, bệnh xảy ra do nhiễm phải virus Human Immunodeficiency Virus (HIV). Loại virus gây nên bệnh này thuộc họ Retroviridae, là một loại virus có vật chất di truyền là sợi RNA, một sợi dương có áo ngoài. Khi nó xâm nhập vào cơ thể, virus HIV nhân lên và tấn công vào hệ miễn dịch của người nhiễm, bao gồm các đại thực bào, lympho bào T. Kết quả là làm suy giảm chức năng hệ miễn dịch, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển hoặc xâm nhập nhanh chóng của các vi sinh vật gây hại. Vì thế nên HIV còn gọi với tên khác là bệnh cơ hội.
Vì HIV tự nó chèn vào ADN của các tế bào, do vậy một khi bị nhiễm HIV thì người sẽ phải sống chung với nó suốt đời.
Hiện tại vẫn chưa có bất kỳ loại thuốc nào loại trừ được virus HIV ra khỏi cơ thể người, mặc dù rất nhiều nhà khoa học đang nghiên cứu để có thể tìm ra được loại thuốc chữa trị này.
Đường lây truyền bệnh HIV
Bệnh nhân nhiễm HIV là nguồn truyền bệnh duy nhất của loại bệnh này, không có vật thể chứa nhiễm trùng ở động vật. HIV lây lan qua 3 con đường chính:
Đường máu
HIV có khả năng lây truyền qua máu cũng như các chế phẩm của máu có nhiễm virus HIV:
- Sử dụng chung bơm kim tiêm (nhất là những người tiêm, chích ma túy)
- Dùng chung kim châm cứu, xăm trổ, dụng cụ làm lông mi, xăm mày, lưỡi của dao cạo,…
- Dung chung hoặc chưa được diệt khuẩn đúng cách các loại dụng cụ phẫu thuật hay các dụng cụ khám, chữa bệnh
- Lây truyền thông qua các vật dụng khác có dính máu của người bệnh (bàn chải đánh răng, khăn mặt, …)
- Lây truyền qua việc tiếp xúc trực tiếp với vết thương hở có máu
Đường tình dục
- HIV dễ dàng lây qua đường tình dục khi các dịch thể như máu, dịch sinh dục có nhiễm HIV, sau đó xâm nhập đến cơ thể bạn tình
- Việc quan hệ tình dục với người nhiễm HIV đều có những nguy cơ lây nhiễm HIV.Mức độ nguy cơ lây lan nhanh và cao nhất vẫn là qua đường hậu môn sau đó tới đường âm đạo và cuối cùng là đường miệng
Lây từ mẹ sang con
- Khi mang thai: Loại virus HIV có trong máu mẹ qua nhau thai sau đó vào cơ thể thai nhi
- Khi sinh: HIV có trong nước ối, dịch âm đạo sẽ xâm nhập vào trẻ sơ sinh hoặc là từ máu mẹ dính vào phần niêm mạc của trẻ
- Khi cho con bú: HIV còn có thể lây qua sữa hoặc các vết nứt, rách ở vú người mẹ và trực tiếp tiếp xúc với tổn thương ở trên niêm mạc miệng ở trẻ
Nguyên nhân nhiễm HIV
Trước khi tìm hiểu những dấu hiệu nhiễm HIV sau 2 – 4 tuần, chúng ta hãy xem qua nguyên nhân nào gây nên căn bệnh thế kỷ này.
Nguyên nhân gây nên bệnh HIV chính là do loại virus suy giảm miễn dịch ở người ( viết tắt là HIV) thuộc họ retroviridae. Khi cơ thể mắc phải loại virus này thì nó sẽ sống ở các tế bào quan trọng ở trong hệ thống miễn dịch của con người: lympho bào T, đại thực bào. Sau đó tế bào tua làm giảm mạnh một số lượng lớn tế bào dẫn tới suy giảm nhanh hệ thống miễn dịch của cơ thể và tạo điều kiện thuận lợi cho các nhiễm trùng cơ hội khác.
Khi tiếp xúc trực tiếp với cá thể nhiễm bệnh HIV theo 3 con đường đã nêu trên thì sẽ rất dễ dàng lây nhiễm HIV.
Dấu hiệu nhiễm HIV sau 2-4 tuần
Thông thường, thời gian tốt nhất để chúng ta dễ dàng phát hiện bệnh HIV là thông qua các dấu hiệu cảnh báo nhiễm HIV sau 2-4 tuần.
Các dấu hiệu bị nhiễm HIV ban đầu khá giống với bệnh cảm cúm thông thường nên người bệnh dễ chủ quan. Chúng ta hãy điểm qua một số dấu hiệu nhiễm HIV sau 2 – 4 tuần như:
- Sốt nhẹ, ớn lạnh
- Cảm thấy mệt mỏi và thường xuyên cảm thấy buồn ngủ
- Đau nhức, mỏi nhừ người, đau đầu và đau khớp
- Đau họng, viêm họng, khó nuốt khi ăn uống
- Sưng hạch ở cổ, bẹn, nách, đồng thời xuất hiện phát ban đỏ ở da và cảm thấy ngứa ngáy cũng là những biểu hiện nhiễm HIV
- Buồn nôn, giảm cân không rõ nguyên nhân, tiêu chảy, xuất hiện rối loạn kinh nguyệt ở nữ,…
Theo nghiên cứu, HIV được chia làm 3 giai đoạn, mỗi giai đoạn sẽ có những dấu hiệu nhận biết riêng. Bây giờ chúng ta hãy đi vào cụ thể từng giai đoạn:
Giai đoạn nhiễm trùng HIV cấp tính (còn gọi là nhiễm trùng tiên phát)
Giai đoạn sau khi người bệnh vừa tiếp nhận các chất dịch, tiếp xúc máu, … trực tiếp từ người nhiễm trước đó, virus ở giai đoạn này nhân lên rất nhanh. Sau 2-4 tuần sẽ có những biểu hiện nhiễm HIV như:
- Biểu hiện bệnh bệnh cúm với những triệu chứng phổ biến: sốt, viêm họng, nổi hạch, đau cơ, phát ban, lở miệng, khó chịu và thực quản.
- Xuất hiện đau nhức đầu, buồn nôn, sưng gan lách, các triệu chứng thần kinh khác và sút cân
- Thời gian bệnh xuất hiện trong khoảng 28 ngày, ngắn nhất là 1 tuần
Thường ở giai đoạn này, biểu hiện nhiễm HIV không quá rõ ràng nên rất khó phát hiện.
Giai đoạn nhiễm HIV mãn tính
Đây là giai đoạn mà chính sự bảo vệ mạnh mẽ của hệ miễn dịch sẽ hoạt động. Việc này làm giảm số lượng nhân lên của virus có trong máu, chuyển dần sang giai đoạn nhiễm HIV mãn tính
- Thời gian có thể kéo dài từ 2 tuần cho đến 20 năm tùy từng trường hợp
- Các hạch bạch huyết thường xuyên bị sưng to do phản ứng với lượng lớn virus có trong hạch và cơ thể
- Bệnh nhân nhiễm HIV vẫn có khả năng lây bệnh ở trong giai đoạn này
Giai đoạn AIDS
Giai đoạn này xảy ra là khi sự miễn dịch thông qua trung gian tế bào đã bị vô hiệu và xuất hiện biểu hiện nhiễm trùng do một lượng lớn các vi sinh vật cơ hội gây ra. Biểu hiện:
- Người nhiễm có sự giảm sút cân vừa phải mà không có lí do, nhiễm trùng đường hô hấp tái phát như viêm phế quản, viêm tai giữa, viêm họng, viêm da, phát ban da, loét miệng
- Bị nhiễm vi nấm Candida species nguyên nhân gây nấm miệng hoặc nhiễm vi khuẩn nên gây ra bệnh lao. Sau đó phát triển thành bệnh ung thư hạch bạch huyết, zona, …
- Viêm phổi
HIV có nguy hiểm không?
Căn bệnh thế kỷ này có thể nói là nỗi khiếp sợ của mọi người. Bởi nó không những không có thuốc chữa khỏi mà còn để lại những biến chứng nguy hiểm. Một số biến chứng đáng được nhắc đến như:
- Viêm phổi do nấm: Nhiễm nấm từ bệnh này có thể gây bệnh nặng. Đây vẫn chính là nguyên nhân phổ biến nhất gây nên viêm phổi ở những người nhiễm HIV.
- Bệnh nấm Candida gây viêm và tạo lớp phủ dày, màu trắng lên trên miệng, lưỡi, thực quản hoặc âm đạo.
- Bệnh lao: Tình trạng bệnh này được đánh giá là một trong những nguyên nhân gây nên tử vong hàng đầu trong số những người mắc căn bệnh thế kỷ
- Viêm màng não do Cryptococcus gây ra
- Bệnh nhiễm độc do Toxoplasma gondii gây nên
- Ung thư hạch: Gây sưng hạch ở cổ, háng hoặc nách
- Hội chứng suy mòn: Khiến người bệnh giảm cân nhanh, kèm theo tiêu chảy, sốt, suy nhược mạn tính
Cách phòng tránh bệnh HIV
Đối với căn bệnh này, chúng ta phải thật đề cao cảnh giác. Dưới đây là một số cách phòng ngừa HIV như:
- Hiểu rõ các kiến thức về HIV cũng như các con đường lây lan, trang bị kiến thức rõ ràng cho bản thân, bạn tình cũng như người thân bạn bè
- Quan hệ tình dục phải an toàn: sử dụng bao cao su, không chủ quan mà quan hệ trần bằng miệng, hậu môn
- Quan hệ chung thủy 1 vợ 1 chồng
- Không được dùng chung bơm kim tiêm
- Khử khuẩn an toàn dụng cụ phẫu thuật
- Khi phát hiện bản thân nhiễm HIV thì không nên mang thai
- Tránh chạm trực tiếp vào máu, vết thương hở của người khác và các chất dịch cơ thể khác, như niêm mạc trực tràng, tinh dịch, dịch âm đạo, sữa mẹ, dịch ối, …
- Nếu phát hiện bản thân hoặc người khác có biểu hiện nhiễm HIV thì nên đi xét nghiệm xác định bệnh tránh lây lan cho người khác
- Test bằng que thử HIV nếu cảm thấy có nguy cơ
Cách điều trị HIV
Sau 2-4 tuần nếu bản thân xuất hiện các triệu chứng nhiễm HIV, bạn cần bình tĩnh và thực hiện xét nghiệm để xác định bản thân thực sự có bệnh hay không. Có thể tự test nhanh bằng que test hoặc xét nghiệm ở bệnh viện. Nếu không may bản thân nhiễm HIV, hay nghiêm túc thực hiện những điều sau:
- Báo ngay cho bạn tình, người thân biết tình trạng của mình
- Hạn chế rượu bia, các chất kích thích có hại
- Giữ tinh thần lạc quan
- Không quan hệ tình dục bừa bãi
- Không tạo cơ hội lây lan cho người khác như qua máu, dụng cụ dùng chung, ..
- Cung cấp đủ chất dinh dưỡng cho cơ thể
- Thể dục đều đặn
- Điều trị dự phòng phơi nhiễm: ngăn chặn HIV xâm nhập vào các tế bào khác. Thời điểm điều trị tốt nhất: 6 giờ đến 72 giờ sau khi tiếp xúc bằng thuốc ARV trong 4 tuần
- Điều trị kháng HIV và thông điệp mới U=U:Ngăn chặn mạnh sự phát triển nhanh của HIV, tăng sức đề kháng và giảm nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng cơ hội, …
- Khi mắc HIV/AIDS bạn cần lập tức đến gặp bác sĩ để được điều trị theo liệu trình phù hợp
Tuy nhiên, việc điều trị chỉ giúp bạn hạn chế sự sinh sôi phát triển của bệnh HIV chứ không chữa khỏi căn bệnh này. Do đó, việc tự bản thân bạn phòng ngừa là quan trọng nhất.
Kết luận
Tại nước ta hiện tượng kỳ thị, phân biệt đối xử với những người nhiễm HIV là một trong những rào cản được xem là lớn nhất đối với việc tiếp cận dịch vụ tư vấn cũng như khó khăn trong điều trị HIV. HIV vẫn có thể kiểm soát được sự lây lan và phát triển bệnh nếu được điều trị đúng cách. Hãy chuẩn bị cho mình những hiểu biết và kiến thức đúng về HIV để bảo vệ bản thân mình và người khác. Ngoài ra cũng cần được điều trị sớm để giúp giảm gánh nặng bệnh tật cho chính bản thân bạn, người thân và cộng đồng nhé. Phòng Khám Bác Sĩ hi vọng những thông tin trên cung cấp cho bạn những kiến thức hữu ích về dấu hiệu nhiễm hiv sau 2-4 tuần cũng như các vấn đề liên quan về căn bệnh này.
