TB là bệnh gì? Nó có nguy hiểm đến tính mạng người bệnh hay không? Tại sao lại dễ mắc TB? Một số mẹo nhận biết và phương pháp điều trị hiệu quả sẽ được phòng khám bác sĩ chia sẻ cụ thể trong bài viết dưới đây.
TB là bệnh gì? Có lẽ nhiều bạn đọc còn đang thắc mắc về vấn đề này. Nhằm giúp mọi người có thêm những góc nhìn chính xác về bệnh TB, phòng khám bác sĩ đã tổng hợp một số điểm cần lưu ý vào bài viết này. Nếu bạn đang tìm kiếm thông tin về vấn đề này, hãy tiếp tục theo dõi nhé!
TB là bệnh gì?
TB là tên gọi tắt của bệnh lao. Đây là một chứng bệnh truyền nhiễm do một loài vi khuẩn ký sinh gây ra. Nó có tên khoa học là Mycobacterium tuberculosis. Một lưu ý lớn đó là vi khuẩn gây bệnh TB không chỉ xuất hiện ở phổi. Nó có thể gây bệnh cho bất kỳ bộ phận nào trên cơ thể. Vi khuẩn thông qua đường di chuyển của máu hoặc bạch cầu để phân tán đến các cơ quan và bộ phận khác. Một số nơi thường bị nó ký sinh gồm có: thận, não hoặc cột sống. Do đó, bệnh nhân thường không chỉ bị tổn thương phổi. Hiện nay, cách chữa bệnh được áp dụng phổ biến nhất là sử dụng thuốc kháng sinh. TB là căn bệnh ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe nên cần được điều trị kịp thời và đúng cách.
Các chủng bệnh TB
Theo tình trạng bệnh tình, các bác sĩ chia chứng bệnh này thành 2 loại riêng biệt. Cụ thể như sau:
- Bệnh lao ẩn: là khi trong cơ thể có chứa một lượng vi khuẩn nhất định. Tuy nhiên hàm lượng đó chưa đủ để làm bạn phát bệnh. Khi vi khuẩn từ không khí xâm nhập vào bên trong đường hô hấp, cơ thể sẽ khởi động hệ thống phản vệ tự nhiên. Nó sẽ ức chế sự sinh trưởng và phát triển của vi khuẩn khi mới vào bên trong cơ thể. Từ đó làm bệnh nhân không xuất hiện trạng thái bệnh và không thể lây lan vi khuẩn cho người khác.
- Bệnh lao phổi: là khi vi khuẩn lao đã xâm nhập vào cơ thể tương đối lâu. Đồng thời sinh sôi và nhân rộng số lượng lên chóng mặt. Lúc này, bệnh nhân sẽ bắt đầu chuyển từ trạng thái mắc lao ẩn sang chính thức phát bệnh. Khác với bị lao ẩn, lúc này vi khuẩn đã tích tụ một lượng tương đối nhiều trong cơ thể. Do đó, bệnh nhân sẽ dễ làm vi khuẩn lây lan sang những người xung quanh.
Đâu là nguyên nhân chính gây bệnh TB?
Sau khi tìm hiểu qua “TB là bệnh gì?” ở phần đầu bài viết, chúng ta sẽ tiếp tục nghiên cứu một số nguyên nhân chủ yếu dẫn đến căn bệnh này. Như đã đề cập ở trên, vi khuẩn Mycobacterium Tuberculosis là nguồn chính gây bệnh. Đây là chủng vi khuẩn hiếu khí đặc biệt. Nó có khả năng lây nhanh từ bệnh nhân sang người khỏe mạnh qua đường không khó. Do đó, bệnh nhân lao được khuyến nghị đeo khẩu trang và dùng nhiều biện pháp phòng chống để giọt bắn ra môi trường. Sau khi đi vào trong cơ thể thì loại vi khuẩn này sẽ bắt đầu ủ bệnh. Mặc dù ở giai đoạn này bệnh nhân sẽ không có triệu chứng gì và không có khả năng truyền bệnh. Tuy nhiên, nếu tiến hành xét nghiệm thì vẫn có thể xác định được.
Ngoài ra, nếu sống chung với người mắc bệnh lao thì tỷ lệ nhiễm bệnh sẽ cao hơn. Do đó, bệnh nhân cần được điều trị tại các cơ sở y tế chuyên dụng có thiết bị cách ly. Theo nhiều nghiên cứu y học cho thấy, trong mười người không may nhiễm vi khuẩn lao thì chắc chắn ít nhất sẽ có một cá nhân phát triển thành bệnh. Tỷ lệ tương đối thấp – chỉ có 10%. Tuy nhiên, bệnh này lại đặc biệt nguy hiểm khi phát tán trên người già yếu, người có sức đề kháng thấp hoặc đang bị HIV. Do đó, kiểm tra sức khỏe định kỳ là cách phòng chống bệnh lao hữu hiệu, được khuyến khích toàn dân tuân theo.
Một số yếu tố khiến bệnh TB diễn biến nặng hơn
Khi xác nhận đã mắc bệnh lao thì cần áp dụng phương pháp điều trị hợp lý, phù hợp ngay lập tức để ức chế sự nhân bản của vi khuẩn. Bên cạnh đó, người bệnh cần khắc phục một số yếu tố chủ quan và khách quan dưới đây để tránh làm bệnh tiến triển nặng hơn.
Không chú trọng nâng cao sức đề kháng
Ở phần “TB là bệnh gì?” chúng ta đã nói qua về việc vi khuẩn sẽ làm hệ thống miễn dịch của bệnh nhân giảm sút nghiêm trọng. Do đó, việc bổ sung dưỡng chất, tăng cường vận động cường độ nhẹ là hết sức cần thiết. Có lẽ chúng ta không cần phải bàn thêm nhiều về sự quan trọng của vấn đề này nữa. Bởi nhiều nghiên cứu uy tín đã chỉ ra vai trò của một cơ thể khỏe mạnh trong cuộc sống. Người bệnh có thể thay đổi chế độ ăn chú trọng vào bổ sung chất xơ, vitamin, protein… để chống lại sự phá hủy của vi khuẩn. Bên cạnh đó, thường xuyên đi lại, vận động hợp lý cũng giúp giải tỏa căng thẳng và giảm thiểu tình trạng mệt mỏi, trì trệ.
Tiếp xúc với môi trường có nhiều vi khuẩn lao
Khi thường xuyên tiếp xúc với các môi trường có tỷ lệ tích tụ vi khuẩn cao hơn mức bình quân sẽ làm tăng khả năng mắc bệnh TB. Theo thống kê của WHO thì châu Phi, châu Mỹ La-tinh, các khu vực đói nghèo hoặc khu ổ chuột là những nơi thuộc diện này. Với điều kiện cơ sở về y tế còn hạn chế, đây là những nơi mà vi khuẩn lao có cơ hội ký sinh. Ngoài ra, nếu bạn lạm dụng thuốc lá hoặc chất kích thích (ma túy, rượu bia…) thì cũng làm tăng nguy cơ nhiễm bệnh. Để giúp cơ thể phát triển lành mạnh và an toàn thì phải tránh xa những môi trường tiềm ẩn rủi ro nói trên. Nói không với thuốc lá sẽ giúp lá phổi của bạn “xanh” và có tuổi thọ dài hơn.
Làm việc trong bệnh viện là nguyên nhân gây bệnh TB
Bệnh viện hoặc trạm y tế là nơi chăm sóc sức khỏe đặc biệt. Tại đây sẽ có khoa chuyên điều trị các bệnh lao phổi nói chung. Nếu bạn tiếp xúc nhiều với người bệnh ở khu vực này mà không sử dụng biện pháp bảo hộ đúng cách, cơ thể sẽ rất dễ mắc phải vi khuẩn TB. Bộ Y tế quy định, nhân viên y tế phải đeo khẩu trang bắt buộc khi tiếp xúc với các bệnh nhân mắc bệnh truyền nhiễm. Ngoài ra, sau khi tiếp xúc gần cần phải rửa sạch tay với xà phòng để hạn chế sự lây nhiễm.
Quy trình truyền bệnh TB diễn ra như thế nào?
Khi tiếp xúc với người bị lao, vi khuẩn từ trong phổi người bệnh sẽ truyền vào không khí qua giọt bắn. Từ đó khi người khác hít phải thì sẽ lây truyền sang cơ thể của họ. Nhiều báo cáo y khoa đã kết luận, bệnh cảm thông thường dễ lây hơn bệnh TB. Do đó đòi hỏi thời gian tiếp xúc lâu dài và gần gũi. Một điểm đáng lưu ý là sau khi bắt đầu điều trị thì vi khuẩn TB sẽ bị ức chế và mất khả năng lây lan. Do đó, chỉ cần mất một khoảng thời gian ngắn là bệnh nhân đã có thể tái sinh hoạt bình thường. Không cần quá lo lắng khi sống chung với người nhà.
Một số biểu hiện bệnh TB không thể bỏ qua
Đã hiểu tương đối về “TB là bệnh gì?” thì sẽ không thể bỏ qua các dấu hiệu bệnh TB thường gặp. Nếu nắm rõ hơn về vấn đề này, bạn sẽ có thể phát hiện và điều trị nhanh hơn. Thời gian xuất hiện triệu chứng trung bình là hai hoặc ba tuần sau khi nhiễm vi khuẩn. Đây cũng là thời gian vừa đủ để vi khuẩn TB kịp “sinh sôi nảy nở” trong cơ thể. Một số biểu hiện bệnh TB cơ bản gồm có:
- Bệnh nhân sẽ ho liên tục kéo dài.
- Lúc ho có thể kèm cả máu và đờm.
- Cảm thấy nhức mỏi toàn thân, đặc biệt là ở nơi mà vi khuẩn ký sinh nhiều như ngực.
- Chán ăn, thường xuyên mất khẩu vị. Từ đó dẫn đến sụt cân nghiêm trọng.
- Đôi khi sẽ sốt nặng giữa đêm. Khi sốt có thể đổ mồ hôi lạnh.
Lưu ý rằng những biểu hiện này không chỉ riêng bệnh nhân lao mới có. Do đó, người bệnh cần tiến hành thử nghiệm trên da ở bệnh viện để xác định chính xác hơn. Không nên chủ quan bởi để lâu, vi khuẩn sẽ lây lan sang nhiều bộ phận khác và làm bệnh diễn biến nặng hơn.
Thử nghiệm trên da là gì?
Đây là phương pháp đặc biệt được dùng để xác nhận việc mắc bệnh TB. Đầu tiên, bác sĩ sẽ tiến hành tiêm một ít chất thử chuyên dụng vào trong da của người cần xét nghiệm. Sau đó, cần chờ cho chất thử ngấm vào da trong 2 – 3 ngày. Kết thúc giai đoạn chờ sẽ lấy mẫu đi xét nghiệm. Nếu cho ra kết quả dương tính thì bệnh nhân sẽ được kiến nghị chụp phim phần lá phổi. Mục đích nhằm xác định đang nhiễm bệnh ở giai đoạn nào. Nếu vi khuẩn đang hoạt động ở phổi thì kết quả chứng minh, bệnh nhân đã tiến vào giai đoạn bị lao. Ngược lại, nếu ảnh chụp cho thấy phổi vẫn hoạt động bình thường và không bị tổn thương thì người bệnh chỉ mới bị lao ẩn. Chưa có khả năng lây lan.
Các cách điều trị hiệu quả nên biết
Đối với bệnh nhân lao ẩn (nhiễm TB)
Ở giai đoạn này, người bệnh chỉ đơn giản mới bị nhiễm một lượng vừa phải vi khuẩn TB. Vi khuẩn chưa bắt đầu sinh sôi mà chỉ tạm thời ký sinh bên trong cơ thể. Do đó, những người bị lao ẩn không có khả năng lây truyền bệnh cho người khác. Tuy kết quả xét nghiệm sẽ cho ra dương tính với vi khuẩn MTB nhưng nếu chụp phim phổi sẽ chưa thấy có dấu hiệu bệnh TB nào cụ thể. Thông thường bác sĩ sẽ cho bệnh nhân sử dụng một số loại thuốc nhằm ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn. Thời gian uống trung bình từ 1 – 2 tháng tùy từng cá nhân.
Đối với bệnh nhân lao phổi (mắc bệnh TB)
Phát hiện bệnh xong thì cần đến cơ sở y tế để điều trị. Đối với trường hợp khi bệnh đã chuyển sang giai đoạn bị lao thì cần sử dụng nhiều loại thuốc kháng sinh. Tác dụng chung của chúng là ức chế sự sinh trưởng tế bào gây bệnh. Thời gian khuyến nghị thường kéo dài từ nửa năm trở lên. Tùy theo mức độ bệnh thì mỗi người sẽ dừng uống thuốc vào các thời điểm khác nhau. Tuy nhiên, để đảm bảo tính hiệu quả của phương pháp thì cần sử dụng điều độ, không tự ý ngừng lại nếu chưa có yêu cầu từ bác sĩ.
Lời kết
Tóm lại, chỉ cần nắm được sơ lược những nội dung mà chúng tôi đã tinh lọc trong bài viết này, bạn hoàn toàn có thể phát hiện bệnh TB một cách nhanh chóng. Mong rằng những chia sẻ phía trên đã giải đáp được thắc mắc của bạn đọc về câu hỏi “TB là bệnh gì?”. Kiến thức nhân loại là vô bờ, do đó trong phạm vi bài viết hữu hạn này chúng tôi chỉ giải đáp ở một số phương diện nhất định. Hy vọng các bạn đã có thêm nhiều thông tin bổ ích từ chuyên mục này của phòng khám bác sĩ. Hãy tiếp tục theo dõi và dành sự quan tâm cho những bài viết tiếp theo của chúng tôi nhé! Chúc bạn đọc luôn khỏe mạnh, hạnh phúc và bình an!
