Scurvy là tên gọi của bệnh thiếu hụt vitamin C trong cơ thể. Nếu điều trị không đúng cách thì có thể ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe. Cùng phòng khám bác sĩ tìm hiểu kỹ hơn về bệnh và cách phòng tránh tối ưu trong bài viết dưới đây.
Ngày nay, số lượng người mắc scurvy đang dần gia tăng. Lý do gây bệnh là cơ thể đang thiếu hụt một lượng vitamin C cần thiết. Mặc dù nghe có vẻ không hề nghiêm trọng nhưng nếu để tình trạng này kéo dài, người bệnh có thể sẽ mắc thêm một số bệnh lý khác. Từ đó ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe và hệ miễn dịch. Hãy cùng phòng khám bác sĩ tìm hiểu xem rốt cuộc “scurvy là bệnh gì?” qua bài viết sau đây.
Nội dung bài viết
Scurvy là bệnh gì?
Scurvy hay Scorbut là tên gọi chung của chứng bệnh thiếu vitamin C ở người. Nếu cơ thể không được cung cấp đủ một lượng vitamin quy định thì sẽ xuất hiện một số triệu chứng suy nhược. Theo báo cáo của nhiều chuyên gia dinh dưỡng hàng đầu, Scurvy là loại bệnh mãn tính, có tỷ lệ nguy hiểm tương đối cao. Do đó, một trong những lời khuyên từ bác sĩ là nên điều trị kịp thời. Không nên để bệnh có cơ hội tồn tại quá lâu, nếu không sẽ làm giảm hệ miễn dịch. Trong một vài trường hợp nặng, kết quả xấu nhất có thể ghi nhận là tử vong ở cả người lớn và trẻ sơ sinh.
Hiện nay, mặc dù điều kiện cuộc sống đã cải thiện nhiều. Số lượng người mắc Scurvy đã giảm thiểu ở các khu vực kinh tế phát triển. Tuy nhiên ở miền quê hoặc các vùng kém phát triển, số bệnh nhân mắc Scurvy vẫn không có dấu hiệu suy giảm. Do bệnh lý này có khả năng ảnh hưởng đến tính mạng người bệnh nên cần chú ý và chữa trị đúng cách.
Biểu hiện hay gặp ở bệnh nhân scurvy
Các biểu hiện của bệnh này được chia thành hai cấp bậc: giai đoạn đầu và giai đoạn sau. Trong đó, các biểu hiện bệnh scurvy lúc ban đầu sẽ tương đối nhẹ và mơ hồ. Dễ bị nhầm lẫn sang với bệnh khác nên cần phải kiểm tra chuyên môn để xác định chính xác.
Các triệu chứng bệnh scurvy ở giai đoạn đầu
Ở thời kỳ này, mọi dấu hiệu đều xuất hiện khá mơ hồ. Do đó, để nhận ra và tiến hành điều trị kịp thời thì cần quan sát thật tỉ mỉ. Một vài triệu chứng dễ khiến bạn nhầm lẫn sang bệnh cúm hoặc cảm sốt thông thường. Cần chú ý các biểu hiện bệnh scurvy cơ bản gồm có:
- Thường xuyên cảm thấy mệt mỏi toàn thân.
- Mất vị giác, chán ăn.
- Có thể buồn nôn, gầy yếu.
- Nguy cơ mắc bệnh tiêu chảy cao.
- Sốt liên miên từng cơn.
- Đau nhức cơ và các khớp xương.
- Trên bề mặt da có nổi các đốm nhỏ, đỏ hồng có thể nhìn thấy bằng mắt. Đây là dấu hiệu của xuất huyết.
Các triệu chứng bệnh scurvy ở giai đoạn cuối
- Sưng, viêm lợi, nướu. Ở một số người thì vùng nướu có thể bị thâm tím do máu tụ, chạm nhẹ vào dễ bị chảy máu và tê rát.
- Sâu răng, lung lay, hư răng.
- Mắt bị xuất hiện nhiều tật.
- Da bị bầm tím hoặc xuất hiện nhiều vết thâm lạ.
- Trên da có thêm vảy khô, cứng.
- Tóc bị khô, dày và cứng.
- Vết thương mưng mủ, lâu đóng vảy.
- Các vết sẹo cũ đột ngột chảy máu trở lại.
- Xuất huyết ở các khớp tay, chân hoặc các bộ phận khác.
Đặc biệt hơn, ở trẻ sơ sinh thì scurvy còn làm suy giảm sự phát triển của xương cốt. Do đó, trẻ em mắc bệnh này thường có chiều cao kém, chiều dài tứ chi ngắn hơn bạn đồng lứa. Nhìn chung, trẻ em mắc hội chứng scurvy thường còi cọc. Nếu không bổ sung vitamin C cho trẻ thì xương sẽ sớm bị cứng lại, không thể phát triển mạnh được. Ngoài ra, ở người trưởng thành, bệnh này còn để lại một số biến chứng nguy hiểm khác gồm thiếu máu, suy nhược thần kinh, đau tim và thậm chí là tử vong.
Những nguyên nhân gây bệnh scurvy không thể bỏ qua
Phòng khám bác sĩ tin rằng, bạn đọc đã phần nào hiểu được scurvy là bệnh gì qua hai phần trên. Tiếp theo đây, chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu thêm về nguyên nhân gây bệnh. Để tìm ra phương pháp điều trị chính xác, trước hết cần có góc tiếp cận bệnh lý phù hợp. Do đó, tìm hiểu nguyên nhân là yêu cầu cơ bản mà mỗi bác sĩ cần tiến hành trước khi đưa ra phác đồ điều trị. Một vài yếu tố gây ra hiện tượng scurvy thường gặp ở người bao gồm:
Người có cơ địa yếu dễ mắc scurvy
Lý do cực kỳ đơn giản, ở người có cơ địa yếu, vitamin và dưỡng chất sẽ không được cơ thể hấp thu tối ưu. Từ đó dẫn tới việc, cho dù đã tiêu hóa một lượng chất dinh dưỡng vừa đủ nhưng vẫn thiếu chất đó. Do đó, việc điều trị các bệnh liên quan đến đường tiêu hóa là cực kỳ quan trọng. Bệnh nhân có thể cải thiện tình trạng này bằng cách ăn nhiều rau, trái cây để bổ sung chất xơ. Ngoài ra cũng có thể sử dụng viên nang để hấp thụ thêm một số vitamin khác.
Sinh hoạt không có quy luật
Cụ thể hơn là những người hay thức khuya, dậy muộn, bỏ bữa hoặc lạm dụng chất kích thích. Đây là những thói quen độc hại ảnh hưởng đến sức khỏe cơ thể. Do đó, nên sửa ngay đừng để nó kéo dài. Một số biến chứng do việc sinh hoạt tùy tiện gây ra ở bệnh nhân scurvy gồm có: suy nhược thần kinh, suy tim, đau thấp khớp…
Ăn kiêng cực đoan
Đó là thuật ngữ chỉ những người kiêng mù quáng một nhóm chất dinh dưỡng nào đó. Hiện có không ít chế độ ăn giảm cân, giảm mỡ được chia sẻ tràn lan trên mạng và được nhiều chị em tin dùng. Tuy nhiên, mọi người cần chú ý tính tin cậy của nó. Nếu bạn kiêng một chất nào đó (ví dụ như vitamin C) trong thời gian dài thì chắc chắn sẽ mắc bệnh do thiếu hụt chất đó. Bởi lẽ, hệ tiêu hóa chỉ hoạt động tốt khi được cung cấp môi trường dinh dưỡng dồi dào.
Người thường xuyên sử dụng bia, rượu, thuốc lá
Đây đều là các hoạt chất gây hại ở người. Nếu bạn lạm dụng chúng trong thời gian dài, cơ thể nhất định sẽ bị bào mòn. Đặc biệt là thuốc lá, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra, người nghiện thuốc sẽ bị suy giảm chức năng hấp thụ vitamin C. Từ đó dễ mắc phải hội chứng scurvy.
Phương pháp chẩn đoán bệnh scurvy chính xác
Sau khi hiểu được một số vấn đề cơ bản về scurvy là bệnh gì ở những mục trước, phòng khám bác sĩ sẽ tiếp tục giới thiệu một số cách chẩn đoán bệnh. Bạn đọc có thể tham khảo để đưa ra lựa chọn phù hợp cho bản thân.
- Làm xét nghiệm tổng hợp: Đây là phương pháp khá an toàn và dễ tiến hành. Gần như tất cả bệnh viện đều thực hiện xét nghiệm này. Quy trình kiểm tra thiếu vitamin C ở người trưởng thành thường thực hiện trên da. Ngoài ra thì lợi cũng là bộ phận được lấy mẫu nhiều. Nếu kết quả cho ra là thiếu máu thì bệnh nhân có nguy cơ mắc bệnh khá cao.
- Chụp phim xương: Ở trẻ em, có thể sử dụng phương pháp này để chẩn đoán bệnh ở giai đoạn đầu. Scurvy sẽ làm cho phần xương ở trẻ có nhiều thay đổi. Đặc biệt, độ dài của chúng thường bị hạn chế so với bạn bè đồng trang lứa. Phần xương thể hiện rõ nhất là ở đầu gối.
- Chẩn đoán lâm sàng: Đây là phương pháp đòi hỏi kỹ thuật và kinh phí cao. Xác định bệnh thông qua đo hàm lượng axit ascorbic có trong máu. Do nhiều lý do về phương tiện cùng chi phí tiến hành nên nó không được áp dụng thông dụng.
Ngoài ra, khi tiến hành nghiên cứu về bệnh scurvy, nhiều bác sĩ đã chỉ ra nó có điểm tương đồng với chứng viêm thấp khớp, viêm lợi và suy nhược cơ thể. Ở một số bệnh nhân, dấu hiệu viêm lợi cũng trùng khớp với scurvy. Do đó, cần tiến hành kiểm tra chính xác để tìm phương pháp chữa trị hiệu quả.
Gợi ý quy trình điều trị bệnh scurvy hữu hiệu
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra, scurvy là bệnh lý khá dễ điều trị hết. Phần lớn bệnh nhân chỉ cần bổ sung thêm một lượng vitamin C vừa đủ để cân bằng môi trường dinh dưỡng của cơ thể. Cách đơn giản và an toàn nhất là thêm một lượng vitamin C vừa đủ trong khẩu phần ăn cơ bản. Sử dụng các loại thực phẩm chứa hàm lượng vitamin C cao là cách được nhiều chị em tin tưởng lựa chọn. Ngoài ra, bạn cũng có thể chọn dùng các loại thuốc bổ đang bán trên thị trường. Lưu ý khi sử dụng cần chọn liều lượng phù hợp. Không nên lạm dụng vì có thể gây ra một số biến chứng không mong muốn khác.
Phương pháp trị scurvy cho người khỏe mạnh
Bởi sự khác biệt giữa hệ cơ quan của người lớn và trẻ em nên nhiều chuyên gia y tế chia cách điều trị scurvy thành hai loại. Với người lớn, chúng ta có thể bổ sung từ 100 – 500mg axit ascorbic hằng ngày. Thời gian sử dụng chia làm 3 lần tương ứng với sáng – trưa – chiều (tối). Thời gian áp dụng lý tưởng kéo dài trong vòng 2 tuần. Sau đó đến chế độ bổ sung chất dinh dưỡng theo chu kỳ phục hồi. Mức khuyến nghị là gấp rưỡi so với bình thường. Thời gian điều trị bệnh này thường ngắn do tỷ lệ hồi phục cao. Từ 1 – 2 tuần là các dấu hiệu bên ngoài đã dần biến mất. Do đó, cần tái khám thường xuyên và giữ liên hệ với bác sĩ để được tư vấn kịp thời.
Phương pháp trị scurvy cho người mắc bệnh nền khác
Riêng với bệnh nhân có tình trạng bệnh lý phức tạp thì cần áp dụng cách chữa đặc trị. Đặc biệt là với những người bị thiếu máu, suy dinh dưỡng có sức đề kháng kém. Đối tượng này cần được nâng cao sức đề kháng, bổ sung dưỡng chất toàn diện trước khi tiến hành chữa trị.
Phương pháp trị scurvy cho người kém hấp thụ
Nếu đối tượng có một số vấn đề về hấp thu dinh dưỡng thì trước hết, cần phải cải thiện hoạt động của hệ tiêu hóa. Bạn cần chú ý tăng cường sức đề kháng thông qua luyện tập thể thao. Tiếp đó, chú ý đến việc nâng cao khả năng hấp thụ và trao đổi chất trong cơ thể thông qua thuốc, men tiêu hóa… Đồng thời, tránh sử dụng các loại chất kích thích như bia rượu. Bởi trong những chất này luôn có hàm lượng chất ức chế tiêu hóa cao. Từ đó trực tiếp ảnh hưởng đến quá trình sản sinh heme trong cơ thể.
Lưu ý khi bổ sung vitamin C
Mặc dù bổ sung vitamin C là yêu cầu quan trọng trong điều trị scurvy. Tuy nhiên, khi bổ sung dinh dưỡng cũng cần chú trọng liều lượng. Không nên lạm dụng nhiều hơn mức khuyến cáo của bác sĩ. Do vitamin C quá nhiều có thể khiến cơ thể mắc một số triệu chứng tiêu hóa như: buồn nôn, tiêu chảy… Đặc biệt với bệnh nhân có một số bệnh lý về máu thì cần đặc biệt chú trọng hàm lượng chất dinh dưỡng trong cơ thể. Không nên lơ là để xảy ra các biến chứng có hại với cơ thể. Bệnh nhân nên thường xuyên trao đổi với bác sĩ để được hỗ trợ chính xác, kịp thời trong mỗi giai đoạn.
Lời kết
Trên đây là những nội dung cơ bản về scurvy là bệnh gì mà mỗi người đều cần biết. Hy vọng các bạn đã tích lũy thêm được một số thông tin hữu ích về vấn đề này. Dựa vào biểu hiện bệnh scurvy sẽ giúp người bệnh tìm được phương pháp chữa trị thích hợp. Mong bạn đọc tiếp tục ủng hộ các chuyên mục tiếp theo của phòng khám bác sĩ. Hẹn gặp lại trong các bài viết sau và chúc mọi người sức khỏe dồi dào!